Jongvolwassenen die vakken op mavo-, havo- of vwo-niveau willen afronden, komen naar het VAVO. Op het Joke Smit College, gelegen aan de Reijnier Vinkeleskade 62 in Amsterdam, volgen zij enkele vakken of complete programma’s om tot een diploma te komen, soms op een hoger niveau of voor een ander profiel.

In 2019-2020 zaten er 1.135 leerlingen op school waarvan het merendeel ouder was dan achttien. Vanwege de coronapandemie werd landelijk het centraal examen geannuleerd. Een deel van de leerlingen wist al of ze na de schoolexamens in april een diploma mochten ontvangen. Een kleinere groep leerlingen moest gebruikmaken van de resultaatverbeteringstoetsen die door het ministerie van OCW werden geïntroduceerd. Van de leerlingen sloot 81 procent zijn of haar vakken succesvol af en er werden in totaal 525 diploma’s uitgereikt. Een toename ten opzichte van het jaar ervoor (67 procent in schooljaar 2018-2019). 

De coronacrisis had ook op het Joke Smit College grote invloed. Rector Wilma de Vries vertelt over de uitdagingen die op de school afkwamen: “De school moest in maart 2020 in rap tempo aan de slag om het onderwijs op afstand met behoud van kwaliteit te organiseren. De eerste prioriteit was de ontwikkeling van toetsing op afstand mét surveillance. Het annuleren van het centraal examen gaf extra gewicht aan de schoolexamens die wel doorgingen, maar vanuit huis.” 

“Daarna ontstond ruimte om het nieuwe schooljaar in te richten volgens de richtlijnen van het RIVM zonder in te boeten op onze eigen ideeën over kwalitatief en activerend onderwijs”, vertelt Wilma. “De noodzaak van afstandsonderwijs vraagt van docenten een ontwikkeling op technisch vlak, maar daarbovenop om een hernieuwd perspectief op algemene en vakdidactiek. Ideeën over activerende didactiek, flipping the classroom en blended learning zijn in een stroomversnelling gemeengoed geworden. Leerlingen gaven aan dat interactie - ook digitaal - een grote meerwaarde heeft.”  

“Op organisatorisch vlak was het rooster en het gebouw een uitdaging”, aldus Wilma. “Met inachtneming van de anderhalfmetermaatregel wilden wij de leerlingen zo veel als mogelijk fysiek in de school verwelkomen en een fijne plek bieden om les te volgen. Door een combinatie van fysiek en online onderwijs aan te bieden is dat goed gelukt, zo blijkt uit een voortdurende evaluatie met zowel leerlingen als medewerkers. Doordat er in de zomer van 2020 minder leerlingen zijn ingestroomd dan in voorgaande jaren, kon in 2020-2021 door docenten extra ingezet worden op het ontwikkelen van het hybride onderwijs.” 

“Er is bewust gekozen voor het tijdelijk parkeren van andere innovaties”, vertelt Wilma. “Door de focus op hoofdzaken van het hybride werken, bleef ontwikkeltijd over voor docenten voor het ontwerpen van nieuwe lessen en materiaal. Daarnaast was er een geïntensiveerd mentoraat actief. Ook is ingezet op het ophalen van leerachterstanden door intensieve bijles tijdens de vakanties aan te bieden, waarin naast vakkennis ook aandacht was voor het aanleren van een positieve leerattitude.” 

“Gebleken is dat ons team enorm flexibel en daadkrachtig kan omgaan met noodgedwongen innovaties”, aldus Wilma. “Tussentijdse evaluaties tonen dat het hybride werken tijdens de coronapandemie vergelijkbare resultaten met andere jaren heeft opgeleverd. Wellicht kunnen elementen van de onderwijsinnovaties voortgezet worden -  niet als coronastrategie - maar om het onderwijs blijvend te versterken met elementen uit het hybride onderwijs. We gaan onderzoeken wat we willen behouden.”